Laat burgers grote politieke problemen oplossen.

​Vorige week las ik een  post van Michiel Vermeulen n.a.v. een artikel in NRC (zie bijlage) waarin een de unieke aanpak van president Macron werd beschreven om burgers actief te betrekken bij de maatregelen die nodig zijn CO2 reductie.

Samenvattend heeft hij een groep Franse burgers random geselecteerd, actief aangemoedigd en gefaciliteerd bij het bedenken van oplossingen en aanbevelingen om de CO2 uitstoot te verminderen. Dit nadat eerdere pogingen om tot een meer groen beleid te komen, vastliepen in protesten en weerstand, eenvoudigweg omdat de voorgestelde oplossingen top-down over de burgers uitgestort werden en er zo geen enkele betrokkenheid en draagvlak was. Vervolgens heeft hij 146 van de 149 aanbevelingen overgenomen en hen betrokken bij de implementatie. Indrukwekkend vind ik de effectieve wijze waarop hij dit proces heeft georganiseerd.
Zie hier voor het artikel. 

Ik zag diverse reacties op zijn post. Zowel voor de suggestie om een vergelijkbare aanpak met  het XIBE-platform in de private sector te realiseren als reacties op de mogelijkheden voor de Nederlandse publieke sector.

In deze blog geef ik graag mijn visie op wat Nederlandse gemeentes zouden kunnen doen met de Franse aanpak. Door mijn ervaringen de afgelopen jaren ben ben ik een actieve ambassadeur van intrapreneurship geworden en heb dit vertaald naar een digitale omgeving: Xibe een eenvoudig platform om bieden om actief ideeën op te halen, slim te selecteren en vooral te realiseren.  Ik ben geen specialist publieke sector maar wel een burger en heb ook een mening. Bijvoorbeeld hoe de afstand tussen burger en lokale overheid echt verkleind zou kunnen worden. Ondanks alle goed bedoelde initiatieven en mogelijkheden (denk aan inspraakavonden of reactiemogelijkheden op gemeentelijke websites) is het maken van gemeentelijke beleid een proces op, voor mij, grote afstand en daardoor mijn gevoel van invloed en betrokkenheid gering. Ik denk zomaar dat dit voor velen geldt.

Hoe dan wel? 
Het begint met de overtuiging dat de meeste mensen, burgers, inwoners te vertrouwen zijn en geen tegenstanders van de gemeente. Mensen willen best meedenken en hebben goede ideeën. De crux is om die overtuiging, zoals Macron dat deed in Frankrijk, om te zetten in daden. Bijvoorbeeld door daadwerkelijk een platform in te richten waarop burgers uitgenodigd worden om op een thema of vraagstuk met ideeën en oplossingen te komen. En vervolgens de ideeën transparant te  beoordelen en keuzes durven te maken en natuurlijk burgers de mogelijkheid te geven om betrokken te worden bij de realisatie.
Als je afweegt wat de potentiele voordelen zijn, betrokkenheid, vertrouwen en draagvlak is het eigenlijk onbegrijpelijk dat er niet meer initiatieven lopen. Vaak ligt de oorzaak van die rem bij de beslissers, die onzeker zijn over hun eigen positie (maar wat moet ik dan gaan doen), die overal risico’s zien (maar wat nu als dit niet bij de organisatie past?), die niet kunnen loslaten (maar daar ben ik toch verantwoordelijk voor?) of die talentontwikkeling alleen in woord beleiden (maar wat nu als mijn medewerkers zich echt ontwikkelen?).
Macron durfde het aan om op voorhand te zeggen dat hij 98% van de voorstellen zou effectueren. Stoer maar zeker niet onbezonnen.  Welke Nederlandse gemeente durft iets te doen wat in de buurt komt? En dan niet eenmalig maar structureel?
 
Alleen voor de overheid? Nee natuurlijk niet! Net zoals in bijvoorbeeld een gemeente er gemeenschappelijke belangen zijn, over veiligheid, leefomgeving, inclusie, groen, etc, zijn er in het bedrijfsleven net zoveel gedeelde belangen. Als we de afgelopen jaren teveel naar een situatie van een maandelijkse compensatie geschoven zijn voor ervaren frustratie, moeten we ons serieus afvragen waar het mis ging. Zowel de organisatie als medewerkers willen aan de basis hetzelfde: succes, trots, prettige werkomgevingen, tevreden klanten. Dus neem ook daar het vertrekpunt van vertrouwen in je medewerkers en laat ze actief meedenken en meedoen met het werken aan de toekomst van de organisatie.
XiBE is een platform dat dit proces effectief zou kunnen ondersteunen. En lekker digitaal waardoor ook in Coronatijd communicatie mogelijk is. Het enige wat het niet oplost is de guts voor lokale politici en ambtenaren om het echt te gaan doen.   

​Zelf aan de slag met inwonerparticipatie of met het ontsluiten van de expertise van je hele organisatie? 

1) ga uit van een positieve instelling van de betrokkenen
2) communiceer duidelijk het ‘waarom’ en het doel van het inspraak of ideeëntraject
3) maak helder hoe je gaat terugkoppelen wat je gaat doen met de input en hoe je besluiten neemt
4) laat in de ideation fase alle grenzen los, het gaat om creativiteit en inspiratie
5) zorg voor een open (digitale) omgeving waar iedereen eenvoudig en op leuke manier mee kan doen
6) speel het open en transparant, zorg dat alle betrokkenen alle suggesties, kansen, risico’s en ideeën kunnen zien, kunnen meedenken en voorkeuren kenbaar kunnen maken
7) weeg alle input objectief, langs dezelfde meetlat en koppel de resultaten terug
8) geef betrokkenen de mogelijkheid om zelf ook actief mee te doen met initiatieven, niets is een betere stimulans voor resultaat dan zelf mee mogen bouwen
9) zorg voor reuring, laat resultaten zien en laat deelnemers hun eigen ervaringen delen
10) vier feestjes